به مناسبت هفته جهانی تیروئید ( 25 تا 31 می مصادف با 4 خرداد 1402 ) و افزایش سطح آگاهی نسبت به غده تیروئید وبیماریهای آن ،در خدمت دکتر محمدعلی یعقوبی ،فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم بزرگسالان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد هستیم.

 
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در گفت و گو با  وب دا بیان کردند : غده تیروئید ،غده بسیار مهمی است که در قُدام گردن قرار دارد و در سوخت و ساز ( متابولیسم ) بدن ، تکامل سیستم عضلانی - اسکلتی و بلوغ سیستم عصبی نقش مهمی دارد. غده تیروئید هورمون هایی ترشح می کند، که عنصر مهم یُد درساختارآن نقش دارد. ممکن است میزان کافی دریافت ید از محیط نداشته باشیم ،به همین دلیل سالیان سال است که نمک های مصرفی خانوار بصورت ید دار تولید می شود تا این ید به ساخت هورمون های تیروئید کمک کند.

دکتر محمد علی یعقوبی در خصوص علائم بیماری تیروئید عنوان داشتند : به طور کلی اختلالات تیروئید دربرخی موارد ممکن است علائم مشخصی نداشته و علائم غیر اختصاصی داشته باشد و با سایر بیماری ها اشتباه بشود وحتی ممکن است برخی از بیماران از بیماری تیروئید خود اطلاعی نداشته باشند ، از طرفی برخی از علائم اختلالات تیروئید ممکن است اختصاصی مشکل تیرویید باشد.

درصورت اختلال درتولید هورمن های تیرویید بیماری ایجادمی شود ، به عنوان مثال هنگامی که غده تیروئید هورمون کم تولید کند ، اختلال کم کاری تیروئید داریم و در مواردی که غده تیروئید هورمون زیاد تولید کند ،بیماری پر کاری تیروئید ایجادمی شود. در برخی مواقع بیماران دچار بزرگی تیروئید یاگواترمی باشند که ممکن است این بزرگی به صورت یکنواخت یا بصورت گره ای باشد و اهمیت آن برای این است که در درصدی از این موارد این برآمدگی ها و تورم هایی که در تیروئید ایجاد می شود ، می تواند باعث بروز مشکلاتی نظیر سرطان های تیروئید وتنگی نفس شود.

 وی افزود : کارکردتیرویید دربارداری بسیاراهمیت دارد. برای خانم هایی که قصد بارداری دارند درکنار دریافت میزان معمول نمک ید دار نیازبه دریافت مکمل ید در بارداری هستند ،چون بخصوص در ماه های اولیه بارداری، تیروئید جنین عملکرد چندانی ندارد و وابسته به هورمون های تیروئید مادر است و این مکمل ها تحت نظر پزشک می توانند به مادر و جنین کمک کند. اگر به هر علتی دردوران جنینی و نوزادی ،دریافت کافی ید وجود نداشته باشد یا بدلیلی نوزاد نتواند میزان کافی از هورمون تیروئید را تولید کند ، می تواند به سمت کم کاری تیروئید پیش برود .چون در دوران جنینی وسال های اولیه تولد رشد مغز بسیار وابسته به فعالیت غده تیروئید بوده ، که کمبود آن ممکن است عقب ماندگی ذهنی و اختلالات اسکلتی و عضلانی ایجادکند ، هر چند در کشور ما با غربالگری حین تولد این موارد بسیار کاهش یافته است و از طرفی مکمل های ید که مادران دریافت می کنند و با بررسی عملکردتیرویید مادرطی بارداری ، میزان این عوارض کاهش پیدا می کند. پرکاری تیرویید هم دربارداری باعث یکسری عوارض درجنین ومادر می شود که لازم است به موقع تشخیص ودرمان مناسب صورت گیرد.

درادامه دکتریعقوبی تاکید کرد که اهمیت دارد افراد در مورد علائم اختلالات تیروئید آگاهی نسبی داشته باشند. ایشان با اشاره به اینکه  کم کاری تیروئید از شایعترین بیماری های تیروئید است  ودرحال حاضر اختلالات خودایمن تیرویید شایعترین علت ایجاد کننده آن می باشد، گفت :  علائمی ازقبیل خستگی ، کاهش انرژی ، خواب زیاد ، احساس سرما ، ریزش مو در ناحیه سر یا ابرو ، پف آلود شدن ، اندکی افزایش وزن جزعلایم این بیماری می باشد. در موارد شدید کم کاری تیروئید حتی ممکن است فرد دچار کما و کاهش هوشیاری گردد.

یکی دیگرازبیماری های تیرویید ،پرکاری تیرویید می باشد که باعلائمی ازقبیل، تپش قلب زیاد ، اضطراب ، کاهش وزن ، تعریق ، ریزش مو ، لرزش دست ، بزرگی تیروئید در معاینه مشخص می شود. و حتی در نوع خاصی می تواند منجر به  بیرون زدگی چشم بشود و اگر پرکاری تیروئید درمان نشود درمواردی باعث مشکلات وبی نظمی های قلبی و و همچنین باعث پوکی استخوان هم بشود.

از بیماری های مهم دیگر تیروئید ، گواتر یا بزرگی تیروئید است که می تواند به صورت یکنواخت  یا گره ای باشد. در مواردی که فرد دچار بزرگی در  ناحیه تیروئید است ما توصیه می کنیم که فرد به پزشک مراجعه کند و بسته به شرایط بیمار بررسی های بیشتر مثل آزمایش و سونوگرافی انجام شود.

سوال دیگری که خیلی از افراد می پرسند این است که نمک های رایج در بازار مثل نمک دریا و نمک های دیگر چگونه است ؟
در پاسخ به این سوال عرض می کنم نمک های ید دارموجود در بازار بهترین نمک است زیرا میزان ید نمک آن استاندارد است و مشخص است ولی در نمکهای دیگر ممکن است ،ید کافی نداشته باشند و حتی عناصرفلزی سنگینی که همراه با این نمک ها باشد برای سلامتی مضر است و ما توصیه می کنیم مصرف نمک به میزان استاندارد باشد و روزانه در حد مجازکمتر از 5 گرم ودر برخی افراد کمتر از 2.3 گرم در روز توصیه می شود .