"هرکسی که به اندازه کافی برای عشق ورزیدن بزرگ باشد، به اندازه کافی بزرگ است که غمگین هم بشود."

• دکتر آلن وولفلت، مشاور در زمینه ی سوگ

سوگ

قطعا از دست دادن کسی که دوستش می داریم یکی از دردناک ترین تجربه های زندگی انسانی است. سوگ، واکنش طبیعی هنگام از دست دادن ها است. با اینکه در سوگواری هیچ درست و غلطی وجود ندارد، اکثر افراد حین سوگواری از 6 مرحله عبور می کنند تا به آرامش برسند.

با 6 مرحله سوگواری آشنا باشید

6 مرحله سوگواری عبارتند از:  انکار، خشم، چانه زنی، افسردگی، امید و پذیرش.

هر مرحله با احساسات مختلفی همراه می شود و افراد اغلب بین مراحل به جلو و عقب می روند، به معنای دیگر افراد بین این مراحل پویا و در رفت و آمد هستند. مهم است به یاد داشته باشید که اینها فقط دستورالعمل هستند و هر کسی غم و اندوه را متفاوت تجربه می کند.

انکار

در این مرحله علائم شایعی مانند ناباوری، بی حسی و شوک وجود دارد. ممکن است احساس کنید که در یک رویا زندگی می کنید یا اینکه این اتفاق برای شما نیوفتاده است. انکار به کاهش ضربه ی از دست دادن کمک می کند و به شما فرصت می دهد تا آنچه اتفاق افتاده را پردازش کنید.

انکار معمولاً در روزهای اولیه پس از مرگ قوی‌تر است. ممکن است حتی چند هفته طول بکشد، اما معمولاً به مرور محو می‌شود.

 

خشم

احساس خشم پاسخی طبیعی و سالم به از دست دادن است. ممکن است از دست خودتان، عزیزتان یا حتی خدا عصبانی باشید. بسیاری از مردم در این مرحله احساس رها شدن می کنند. ممکن است احساس کنید که عزیزتان خیلی زود مرده است و چیزهایی بین شما دو نفر ناگفته مانده است. اگر اینطور است تنها نیستید؛ پذیرش این خشم آسان نیست ولی برای روند بهبودی ضروری است.

این مرحله ممکن است در سایر مراحل هم دوباره ظاهر شود. برخی افراد فقط برای چند روز عصبانی هستند در حالی که برخی دیگر ممکن است ماه ها در مرحله خشم باقی بمانند.

 

چانه زنی

در این مرحله، احساس می کنید می توانستید کاری متفاوت انجام دهید تا از افسوس و اندوهتان کم کند. شاید آرزو ‌کنید ای کاش زمان بیشتری را با عزیزتان سپری می‌کردید یا بیشتر تلاش می‌کردید تا او را از مرگ نجات دهید. ممکن است به خاطر کارهایی که در طول زندگی آنها انجام داده اید یا نگفته اید احساس گناه کنید. خیلی مهم است که احساس گناه و خودسرزنشی را شناسایی کنید چون اگر این احساسات نادیده گرفته شوند، می توانند خیلی سریع غلبه کنند.

چانه‌زنی با اینکه تجربه ی شدیدی است ولی معمولاً خیلی طول نمی‌کشد؛ چیزی بین چند ساعت یا چند روز می تواند طول بکشد.

 

افسردگی

مرحله افسردگی اغلب با احساس شدید غم و اندوه و پوچی مشخص می شود. ممکن است بدون عزیزتان احساس تنهایی کنید. مواجه با تغییراتی که در زندگی جدیدتان بدون محبوب رخ داده است دوباره شما را دچار شوک و ناباوری می کند.

این مرحله اغلب می تواند برای مدت طولانی ادامه یابد، به خصوص اگر درمان نشده یا نادیده گرفته شود. پذیرش این که احساس از دست دادن می کنید در ادامه این مرحله مهم است؛ برخی از افراد برای ماه ها یا حتی سال ها در این مرحله باقی می مانند.

 

امید

مرحله امید زمانی است که شما شروع به دیدن تغییرات ایجاد شده در زندگی جدید از یک نقطه نظر متفاوت می کنید. ممکن است کم کم توجه تان به بخش های جدید ایجاد شده در زندگی تان جلب شود و بتوانید معنای جدیدی در از دست دادن عزیزتان پیدا کنید. احساس می کنید زندگی هنوز ارزش زیستن دارد و چیزهایی باقی مانده که باید منتظر آنها بود. این بدان معنا نیست که دیگر از دست دادن خود را انکار کنید اما به این معنی است که می توانید دوباره احساس خوشبختی را تجربه کنید.  اینجا شروع برنامه ریزی برای آینده و فکر کردن به راه هایی برای گرامیداشت خاطره عزیزتان است.

این مرحله ، بسته به اینکه چه مدت از مرگ عزیز شما گذشته و چه چیز هایی اکنون در زندگی شما وجود دارد می تواند بسیار کوتاه یا بسیار طولانی باشد.

 

پذیرش

پذیرش اغلب به عنوان مرحله "نهایی" غم و اندوه در نظر گرفته می شود، و مشخصه آن درک تجربه ی فقدان تان است. ممکن است متوجه شوید که در مورد عزیز از دست رفته آشکارتر صحبت می کنید و نمی توانید آنچه را که اتفاق افتاده تغییر دهید پس بالاخره می توانید به زندگی خود ادامه دهید و در واقع خود و شرایط زندگی را بهتر کنید. این پذیرش باعث نمی شود دیگر غمگین یا دلتنگ نشوید بلکه بدان معناست که شروع به کنار آمدن با از دست دادن آنها کرده‌اید.

این مرحله معمولاً چند ماه یا حتی سالها طول می کشد، اما توجه به این نکته مهم است که برخی از افراد هرگز به این مرحله از سوگ نمی رسند. پذیرفتن مرگ برای هر کسی متفاوت است و حتی ممکن است در صورت وجود تلفات اضافی در زندگی خود، دوباره تمام 6 مرحله سوگ را تجربه کنید.

 

اصلا پذیرش مرگ شدنی هست؟

پذیرفتن مرگ به این معنی نیست که با اتفاقی که افتاده مشکلی نداشته باشید. بلکه به این معنی است که همه چیز دقیقاً مانند قبل از مرگ عزیز شما نخواهد بود و این تغییر و حرکت رو به جلو اشکالی ندارد.

پذیرش مرگ با گذشت زمان، صبر و درک اینکه احساساتی که تجربه می کنید دائمی نیستند، شدنی است. برای پذیرش لازم نیست احساساتتان را سرکوب کنید و یک نقاب شاد بر چهره بزنید. اشکالی ندارد که گریه کنید، عصبانی باشید و دلتان نخواهد هیچ کاری انجام دهید.

پذیرش مرگ فرآیندی است که زمان و صبر می‌طلبد، اما با حمایت مناسب، می‌توانید مراحل مختلف غم و اندوه را طی کنید و در نهایت یاد بگیرید که چگونه مرگ را به روش خود بپذیرید.

نکاتی برای کمک به سوگواری

• یکی از مهم‌ترین بخش‌های سوگواری این است که به خود اجازه دهید هر احساسی را که دارید احساس و ابراز کنید؛ درگیر تحلیل و خوب و بد دانستن احساساتتان نشوید
• در مورد احساس خود با یک فرد حامی و درک کننده صحبت کنید
• اگر در غم و اندوه خود غرق شدید از کمک حرفه ای نترسید؛ درخواست کمک شرم ندارد
• پذیرش مرگ برای همه متفاوت است، پس خود را با دیگران مقایسه نکنید. احساسات شما واقعی هستند و اشتباه نمی گویند.
• پذیرش مرگ چالش برانگیز است، حتی برای کسی که یکبار تمام مراحل آنرا طی کرده است.
• اگر احساس می کنید غم و اندوه شما در طول زمان (یکی دو سال اول) بهتر که نمی شود هیچ، بدتر هم می شود؛ لطفا از یک متخصص روانشناسی مشورت بگیرید.
• برای بهبودی به خود فرصت دهید؛ انتظار نداشته باشید که یک شبه از غم و اندوه خلاص شوید. سوگواری نیازمند زمان، صبر و مراقبت از خود است.